Podawanie zwierzętom leków przeznaczonych dla ludzi – dlaczego jest to błąd? Opisy przypadków

Zakup lub adopcja zwierzęcia domowego oznacza wzięcie na siebie pełnej odpowiedzialności za zapewnienie takiemu zwierzakowi bezpieczeństwa. Co prawda, ogólnie można tutaj zauważyć pewne korzystne tendencje, ponieważ coraz więcej właścicieli zwierząt zaczyna świadomie traktować swojego pupila. Jest to po części efekt zwiększonej dostępności wiedzy na temat tego, jak powinna wyglądać dieta oraz dbanie o zdrowie czworonoga. Jednak z drugiej strony lekarze weterynarii wciąż przyjmują w swoich gabinetach pacjentów, których stan zdrowia pogorszył się za sprawą nieświadomego działania właściciela. Jednym z klasycznych przykładów takiej sytuacji jest scenariusz, w którym zwierzę ma dolegliwości zdrowotne, a właściciel podaje mu leki przeznaczone dla ludzi. Dlaczego jest to poważny błąd? Czym może grozić podawanie czworonogom takich preparatów? Zachęcamy do lektury naszego tekstu.

Czy zwierzętom w ogóle można podawać leki przeznaczone dla ludzi?

Już na samym początku trzeba wyraźnie zaznaczyć, że to zagadnienie nie jest zero-jedynkowe. Dlatego nie ma tutaj jednej odpowiedzi.

Zacznijmy od tego, że rzeczywiście niektóre leki weterynaryjne, szczególnie stosowane w leczeniu poważnych schorzeń, zostają później przetestowane w formie kuracji dla ludzi. Nie oznacza to jednak, że lekarze i lekarze weterynarii stosują dokładnie ten sam preparat. Oczywiście istotny jest tutaj przede wszystkim rodzaj substancji czynnej, ale równie duże znaczenie ma jej dawkowanie.

Tutaj dochodzimy do pierwszej ważnej kwestii. Schemat dawkowania większości leków zakłada podanie określonej ilości substancji czynnej w przeliczeniu na kilogram masy ciała. Warto przypomnieć, że podobna zasada dotyczy nawet leków stosowanych w medycynie. Aby osiągnąć pożądany efekt terapeutyczny, 100-kilogramowy mężczyzna musi przyjąć większą dawkę leku niż ważąca o połowę mniej kobieta. Jest to jeden z powodów, dlaczego zwierzętom absolutnie nie wolno swobodnie podawać leków dla ludzi.

Oczywiście od tej zasady, podobnie jak od każdej reguły, zdarzają się pewne wyjątki. Nawet sami lekarze weterynarii zaznaczają, że niektóre leki faktycznie można podawać zwierzętom. Jednak ponownie tutaj kluczowe znaczenie ma dawkowanie takich preparatów.

Jakich leków nigdy nie należy podawać zwierzętom?

Z drugiej strony stosowanie niektórych leków w przypadku zwierząt jest całkowicie zabronione. Grozi ono bowiem wystąpieniem poważnych skutków ubocznych, które stanowią zagrożenie zdrowia, a nawet życia zwierzaka. Niestety, wielu lekarzy weterynarii w trakcie swojej praktyki musiało stwierdzić zgon czworonoga, któremu podano leki dla ludzi. Warto więc uświadomić sobie skalę zagrożenia!

1. Paracetamol, ibuprofen i inne NLPZ

Zatem jakich leków bezwzględnie nie należy podawać czworonogom? W pierwszej kolejności należy tutaj wspomnieć o dwóch popularnych lekach przeciwbólowych, czyli ibuprofenie (np. Ibuprom) oraz paracetamolu (np. Apap). Obydwie te substancje czynne są bardzo szkodliwe dla zdrowia zwierząt.

Dlaczego tak się dzieje? Wynika to przede wszystkim z faktu, że organizm zwierząt nie jest w stanie metabolizować tych substancji. Paracetamol, ibuprofen i inne popularne niesteroidowe leki przeciwzapalne zostały przebadane na ludziach. Dlatego to organizmy ludzi miały na nie dobrze reagować. Natomiast analogicznych badań nigdy nie przeprowadzono na zwierzętach.

Niestety, właściciele zwierząt czasami wychodzą z założenia, że skoro sami przyjmują jakiś lek – to nie może on być szkodliwy dla pupila. Jednak takie myślenie może dosłownie doprowadzić do tragedii.

Skutki zdrowotne wynikające z podawania takich leków zwierzętom mogą być naprawdę poważne. Ze względu na to, że leki te nie są metabolizowane w organizmach zwierząt, zatrucie jest tylko kwestią czasu. Przy podawaniu większych dawek może dojść do zaburzeń pracy wątroby i krążenia, a to już oznacza stan zagrożenia życia.

Jeśli chodzi o poszczególne zwierzęta, koty zdają się być bardziej wrażliwe na działanie takich leków niż psy. Jednak paracetamolu, aspiryny oraz ibuprofenu (i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych) nie należy stosować u zwierząt.

Wyjątek od reguły – pyralgina

Oczywiście od każdej reguły zdarzają się wyjątki. W przypadku NLPZ takim wyjątkiem może być popularna pyralgina, czyli lek zawierający dwie substancje czynne – meloksykam i metamizol. Są one dużo lepiej tolerowane przez organizmy zwierząt.

W tym miejscu warto również dodać, że istnieją określone NLPZ przeznaczone właśnie do stosowania czworonogów. Przykładem takiej substancji jest karprofen, czyli lek o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych. Lekarze weterynarii często wypisują go w przypadku zdiagnozowania dolegliwości bólowych u zwierząt.

2. Leki hormonalne (np. antykoncepcyjne)

Tutaj po raz kolejny potwierdza się wspomniana zasada. Rzeczywiście przy zdiagnozowaniu określonych problemów hormonalnych u czworonoga lekarz weterynarii może zalecić leczenie przy użyciu takich preparatów. Jednak nie oznacza to, że zwierzętom można podawać leki antykoncepcyjne stosowane przez ludzi.

W tym przypadku zagrożenie jest o tyle mniejsze, że niskie dawki takich leków nie powinny spowodować większych szkód niż zatrucia pokarmowe. Jednak przy dłuższym stosowaniu lub podawaniu pupilowi większych dawek faktycznie może dojść do poważnych problemów.

3. Beta-blokery

Beta-blokery dla ludzi oraz beta-blokery dla zwierząt są wytwarzane ze zgoła odmiennych substancji aktywnych. Dlatego podawanie pupilowi stosowanych przez siebie leków jest prostą receptą na wywołanie problemów zdrowotnych.

Złota zasada – podawanie leków zawsze należy skonsultować z lekarzem weterynarii!

Aby mieć pełny obraz opisywanego zagadnienia, trzeba przyznać, że nawet lekarze weterynarii czasami zezwalają na podawanie czworonogom zwykłych leków. Poza opisaną wyżej pyralginą taka zasada dotyczy także No-Spy, czyli leku rozkurczowego stosowanego w przypadku silnego bólu brzucha. Lek ten zawiera substancję czynną, którą jest chlorowodorek drotaweryny. Badania wykazały, że jest on bezpieczny dla psów oraz kotów.

Jednak tutaj pojawia się także zasygnalizowany wcześniej problem. Jeżeli nawet dany lek jest bezpieczny dla zwierząt, niewłaściwe dawkowanie również może zaszkodzić pupilowi. Dlatego tak ważne jest to, aby przed podaniem jakiegokolwiek leku zasięgnąć opinii lekarza weterynarii.

Jest to istotne z dwóch powodów. Po pierwsze, lekarz weterynarii oceni, czy pupilowi w ogóle można podać dany lek. Po drugie, jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań, lekarz weterynarii zaleci określone dawkowanie. Te dwa aspekty sprawią, że właściciel będzie mógł bezpieczniej pomóc swojemu pupilowi.

Opisy przypadków zatrucia lekami zgłaszane przez lekarzy weterynarii

Niestety, powyższe przestrogi dla właścicieli zwierząt nie są tylko teoretyczne. Są one bowiem poparte bardzo przykrymi doświadczeniami lekarzy weterynarii. Wielu z nich próbowało pomóc zwierzętom, które wykazywały objawy zatrucia lekami. Oto opis kilku przypadków, którymi podzielili się lekarze weterynarii na jednej z grup tematycznych:

Przypadek numer 1:

„Pamiętam jeden poważniejszy przypadek. Nieduży pies leczony od pewnego czasu ibuprofenem przez właścicielkę, trafił do zlz z biegunką, wymiotami, objawami neurologicznymi. Wyszedł w czarnym worku”.*

Przypadek numer 2:

"Z tych gorszych z pracy to klasyki jak ibuprofen, paracetamol i inne nlpz (tu nie wszystkie przeżyły). Raz był przypadek kota co dostał 10 - krotną dawkę buprenorfiny bo się właścicielka pomyliła. Raz była Pani, która swojej kotce na zatrzymanie rujki dawała swoje przeterminowane tabletki antykoncepcyjne - bo jej zostały a ona ma spiralkę i pomyślała, że przecież to na pewno pomoże bo kotka się tak męczy (możemy się domyślać tylko czy to na pewno leki spowodowały to spektakularne ropomacicze)”.*

Przypadek numer 3:

„Złoty standard… ibuprom i Apap. Bardzo częste. Zdarzają się też przypadku złego zabezpieczenia leków i zatruć u zwierząt- co chyba jest jeszcze gorsze od podania świadomego- bo tu już nie jesteśmy w stanie określić przyjętej dawki”.*

* Pisownia oryginalna

Zabezpieczenie zażywanych leków ma ogromne znaczenie!

Dwa z trzech opisanych wyżej przypadków były klasycznym przykładem tego, że właściciel mocno zaszkodził pupilowi, choć w rzeczywistości chciał mu pomóc. Niestety, takie historie dosadnie obrazują, jak poważne skutki może mieć podanie czworonogowi leków przeznaczonych dla ludzi.

Jednak trzeci z opisanych przypadków porusza inną ważną kwestię, czyli kwestię przypadkowego zatrucia lekami na skutek ich nieprawidłowego zabezpieczenia. Właściciele zwierząt muszą pamiętać o tym, że ich pupile mogą cechować się dużą ciekawością. Dlatego nieumyślne zostawienie leków np. na blacie kuchennym lub nieposprzątanie ich po upadku na podłogę jest tak niebezpieczne. Jeśli bowiem zaciekawiony zwierzak zje kilka lub kilkanaście tabletek, jego zdrowie i życie będzie zagrożone.

Podsumowanie

Nadszedł więc czas na krótkie podsumowanie wszystkich przedstawionych informacji. Kluczowy wniosek może być tylko jeden – podawanie czworonogom leków przeznaczonych dla ludzi jest co do zasady niebezpieczne. Oczywiście są pewne leki, które mogą pomóc zwierzakom borykającym się z różnymi dolegliwościami. Nawet lekarze weterynarii mogą zalecić ich stosowanie. Są to leki, takie jak: No-Spa oraz pyralgina. Z drugiej strony istnieją także leki, które są skrajnie szkodliwe i niebezpieczne dla zwierząt. Tutaj można wspomnieć choćby o: aspirynie, paracetamolu, ibuprofenie oraz wielu NLPZ. Zwierzętom nie można także podawać: leków antykoncepcyjnych, beta-blokerów ani antydepresantów. Jeżeli nawet dany lek jest tolerowany przez organizmy zwierząt, schemat jego dawkowania należy skonsultować z lekarzem weterynarii. Zbyt wysoka lub zbyt niska dawka nawet dobrze tolerowanego leku również może stać się źródłem problemów.

Przy okazji zachęcamy wszystkich z Państwa do zapoznania się z asortymentem naszego sklepu internetowego. Jako sklep Bestomed oferujemy szeroki wybór akcesoriów dla zwierząt, a także profesjonalnego sprzętu używanego przez lekarzy weterynarii oraz groomerów.